- Namaakvlees is al langer op de markt, maar nu is er ook ‘namaakvis’. Lang heeft het misverstand bestaan dat vis gezonder is dan vlees, maar dat is niet zo. Vis bevat net als vlees cholesterol en verzadigde vetzuren en is slecht voor hart en vaten. Bovendien zijn de zeeën enorm vervuild en bevatten vissen zware metalen en andere ongewenste stoffen. Nu heeft men het over ‘faux fisch”, zo wordt het in culinaire hipsterjargon van foodies omschreven. Geld en creativiteit liggen vaak dicht bij elkaar.
Vleesloze voeding
Vlees eten is niet meer van deze tijd, hoort men vaak zeggen. De vleesproductie zou sterk achteruitgaan, maar in de supermarkt staan klanten aan de vleesafdeling aan te schuiven. Het is een feit dat het aantal vegetariërs de laatste jaren sterk is toegenomen en dat bij de vleeseters de bruine lap op het bord minder groot is. Dat vleeseten ongezond is, wordt niet meer tegengesproken. In België eet 44% minder vlees dan enkele jaren geleden, in Duitsland is 10% van de bevolking vegetariër en in India is dat 90%. Er zijn ook steeds meer flexivegetariërs of gelegenheidsvegetariërs. Zij geven regelmatig de voorkeur aan een vegetarisch maaltijd. In 1976 heb ik de Vegetariërsbond in België opgericht en het vegetarisme gelanceerd. Vele jaren ben ik actief geweest bij de Europese Vegetarische Unie. Het was toen een totaal andere tijd. Vegetariërs werden eerder als ‘buitenbeentjes’ beschouwd die tot de groep van de ‘geitenwollensokken’ behoorden. Als we toen in een restaurant gingen eten en naar een vegetarisch gerecht vroegen, viel men uit de lucht. Bijna altijd werd ‘omelet’ voorgesteld tot ik op het idee kwam om te antwoorden; ‘omelet eten we thuis, niet op restaurant.’ Nu stan op de menukaart van haast ieder restaurant vegetarische gerechten, al is het aanbod nog beperkt. Er zijn nu in haast iedere stad vegetarische restaurants. Vegetarisme is een ethische beweging die steunt op geweldloosheid, vandaar het niet gebruik van voedsel afkomstig van gedode dieren. Veganisten gaan nog een stap verder en gebruiken niets van het dier, dus geen melk, kaas, yoghurt, eieren en honing.
Voedingsbeweging
Vegetarisme is altijd al een voeding- en gezondheidsbeweging geweest met veel aandacht voor verse voedingsmiddelen, biologische kwaliteit als het kan, voedingsregels enz. maar ook ontspanning, ademhalingstherapie en natuurbeleving zijn nauw aan het vegetarisme gekoppeld. Grote figuren als Dr. Bicher Benner, Dr. Shelton, Dr. Nolfi, Dr. Gerson en andere historische figuren hebben in de vorige eeuw de basis gelegd van een gezonde vegetarische voeding. Bewuste vegetariërs hebben geen behoefte aan namaakvoedsel, niets op het bord hoeft aan het dier te herinneren. Voor mensen die van hun vleesvoeding af willen, grijpen gemakkelijker naar namaakvlees of denken dat ze dat moeten eten om aan voldoende eiwit te komen. Dit wijst op een gebrek aan inzicht en kennis in gezonde voeding. Vegetariërs leggen het accent op echt en gezond voedsel met veel aandacht voor fruit, bessen, watervruchten, noten, zaden en pitten. Ook groenten krijgen voldoende aandacht. Een deel van het voedsel wordt rauw gegeten, ook tijdens de winter. Zoveel mogelijk eten volgens het seizoen is een aanbeveling. De voedingsleer is vrij eenvoudig en bestaat uit de macronutriënten eiwit, vet en koolhydraat die de calorieën leveren en de micronutriënten vitaminen en mineralen. Verder bevatten voedingsmiddelen water en ballaststoffen. Bij een goede vertering komen al deze voedingsstoffen vrij en worden ze via de bloedsomloop naar de cellen gevoerd waar de stofwisseling plaats vindt. Stofwisseling of metabolisme betekent dat voedingsstoffen in energie of in menselijke stoffen worden omgezet.
Supermarktvoeding
Het echte probleem ligt bij de supermarktvoeding die industrieel bereid wordt en waaraan E-nummers zijn toegevoegd omdat tijdens de industriële bereidingen kleur-, geur- en smaakstoffen verloren gaan. Juist deze natuurlijke stoffen in voedingsmiddelen hebben een genezende werking terwijl voedingsadditieven altijd bijwerkingen hebben. Omdat de kleine buurtwinkels stilaan verdwijnen, ligt alle macht bij de supermarkten, zij dwingen via hun reclame af wat mensen moeten eten. De fabrikanten van namaakvoedsel richten zich op deze sector. Nu de zeeën zijn leeg gevist, produceren voedingsbedrijven namaakvis op basis van planten, soja of algen of kweken ze het in een lab uit stamcellen. We stellen ons hierbij de vraag of dit wel gezond is en in welke mate we afdwalen van gezonde voeding. Al jaren streven we naar een terugkeer naar ‘echt voedsel’ en naar de essentie van het voedsel. Als we weten dat visvrije tonijn of gamba’s worden gemaakt op basis van soja, dan zegt dit voldoende. Welke technieken en hulpstoffen heeft men nodig om de structuur, de kleur en de smaak van vis te evenaren? De verkoop van namaakvis en -zeevruchten komt in de EU traag opgang. In de VS schieten de bedrijven die namaakvis aanbieden als paddenstoelen uit de grond. Men spreekt over nepgarnalen. In Nederland is ‘De Vegetarische slager’ al jaren actief en bracht al in 2012 visvrije palingsalade op de markt. Er werd ontdekt dat de bananenbloem, de prachtige bloem waaruit een hele tros bananen voorkomt, erg gelijkt op de textuur van vis. Men gaat het wel erg ver zoeken. In de VS is men erin geslaagd om rauwe vis te imiteren die gebruikt wordt om er namaaksushi van te maken. Zelfs op basis van tomaat kan men sushi namaken. Men is er zelfs in geslaagd om tonijn na te maken op basis van eiwitten uit erwten, linzen en soja. Ze zijn verkrijgbaar is drie smaken naturel, in olie en mediterraan van sfeer.
Nepvoedsel
Men gaat ervan uit dat plantaardig een synoniem is van ‘gezond’, maar door de vele bewerkingstechnieken en additieven is dat niet altijd zo. Nepvoedsel of imitatievoedsel staat veraf van de plant, de basis van al het voedsel op aarde. De plant is het enig levend wezen dat het vermogen heeft om zonlicht op te vangen en in lichtenergie om te zetten om daaruit nutriënten aan te maken. Iedere ingreep op de plant is een aanslag op zijn energie en voedingskwaliteit. We kunnen met grote zekerheid ervan uit gaan dat al deze nepvoeding, hoe nauwkeurig en geraffineerd de structuur, smaak en kleur zijn nagemaakt, heel ver verwijderd is van de plant en dus ook van echt gezond voedsel. Voeding wordt door voedingsdeskundigen en voedingsproducenten nog te zeer analytisch beoordeeld op basis van de aanwezige nutriënten. Niet alleen de hoeveelheid nutriënten zijn belangrijk, maar vooral de kwaliteit ervan. Nepvoedsel heeft een lang en ingewikkeld productieproces ondergaan en is uit meerdere ingrediënten samengesteld. Het is logisch dat de vertering erdoor belast wordt en dat het verteringsrendement erg laag ligt. Het is geen goede ontwikkeling, ook al gaat het om plantaardige producten. Het verwijdert de consument steeds verder van gezond voedsel. Op de vraag wat is gezond voedsel, is het antwoord duidelijk. Gezonde voeding bestaat uit verse voedingsmiddelen die we in de keuken bereiden tot allerlei gerechten. Uiteraard wordt in een gezonde keuken ook gebruikt gemaakt van een aantal hulpmiddelen, maar het zijn de verse ingrediënten, die nog levenskracht bevatten, die de kwaliteit bepalen. Een positieve ontwikkeling is het grote aanbod aan verse voedingsmiddelen en keukenkruiden die overal te koop worden aangeboden. Een gezonde keuken herkennen we aan de vele verse ingrediënten. Het bereiden van voedsel wordt weer een creatieve bezigheid. Alleen zij die snel wat bij elkaar rapen om in een ijltempo een maaltijd te bereiden, worden nerveus en jagen zich op. Gezonde voeding en creativiteit gaan goed samen.
Overgewicht bij jongeren
Een groot aantal jongeren lijdt aan overgewicht tot ernstig overgewicht. Bij overgewicht is er bijna altijd sprake van aanleg. Kinderen en volwassenen die tot het slanke type behoren, lijden zelden of nooit aan overgewicht ondanks hun slecht voedingspatroon. We herkennen ze aan hun smalle schouders en/of smalle bekken. Men noemt dit type ook de ‘doorjagers’. Zij eten snel grote hoeveelheid voedsel dat even snel het verteringsstelsel passeert. Er zijn mensen die snel vet aanmaken en daardoor aankomen, maar de meeste mensen met overgewicht houden te veel vocht vast. Ze behoren tot het mollige type, houden van een zoutsmaak en eten graag zetmeelrijke voeding waardoor nog meer vocht wordt vastgehouden. Jongeren komen snel aan door het gebruik van fastfood, een snelle hap en een overvloed aan frisdrank waar veel toegevoegde suiker in zit verwerkt. Ook zoetstoffen hebben, ook al leveren ze geen calorieën, een invloed op overgewicht doordat ze de stofwisseling verstoren. Jongeren zijn te veel met hun smartphone bezig en bewegen te weinig. Er zijn scholen waar leerlingen hun smartphone inleveren. De ervaring leert dat deze kinderen rustiger zijn, zich beter kunnen concentreren en betere resultaten halen. Kinderen hebben tegenwoordig minder doorzettingsvermogen en houden zich weinig aan discipline. In geen geval mogen we dit veralgemenen. Er zijn nog veel brave kinderen en zorgzame ouders, ondanks de hectische wereld waarin we zijn terecht gekomen.
Slaapversterkend kruidenzakje
Om de slaap te bevorderen kunt u een kruidenthee drinken, maar u kunt ook een kruidenzakje maken dat u vol kruiden stopt. Een kruidenzakje heeft als afmeting 8 x 5 cm. Het kruidenzakje wordt in de omgeving van het hoofdkussen gelegd of in het hoofdkussen gestopt. Passiebloem is een kruid met een rustgevende werking en neemt angst weg. Hop is eveneens een rustgevend kruid dat de slaap bevordert en kent een sterke werking op de vrouwelijke hormonen. Het is een uitgesproken vrouwenkruid. Daarom is dit kruid minder geschikt voor mannen omdat het de potentie afremt. Het werd daarom vroeger in de volksmond ‘monnikenkruid’ genoemd. U kunt hop vervangen door een ander rustgevend kruid zoals citroenmelisse. Valeriaan is een uitgesproken slaapkruid, maar door zijn sterke geur minder geschikt in een kruidenzakje. Lavendel is een ideaal kruid voor een dergelijke toepassing.
2 eetlepels gedroogde passiebloemkruid
2 eetlepels gedroogde hop of citroenmelisse
2 eetlepels gedroogde lavendel
Om de slaapversterkende werking te verhogen kunt u bij het slapengaan enkele druppels etherische olie van lavendel op het hoofdkussen sprenkelen of in de kamer verstuiven via een verstuiver.
Een kruidenthee voor het slapengaan
Gebruik een kruidenthee 30 à 60 minuten voor het slapengaan en voeg er flink wat honing aan toe. Honing heeft een rustgevende werking. In plaats van een kruidenthee (infuus) kunt u ook gebruik maken van een tinctuur omdat een kruidenthee vaak aanleiding geeft om ’s nachts op te staan om te plassen. Voeg 20 à 25 druppels toe aan wat water en goed roeren en opdrinken voor het slapengaan. Als u regelmatig ’s nachts wakker wordt, is het raadzaam om ’s avonds de druppeltjes op te lossen en klaar te zetten om ze ’s nachts te gebruiken. Dit verhoogt de kans om na een nachtelijke onderbreking opnieuw in te slapen. Om het inslapen te bevorderen is het gebruik van een warm voetbad van 15 minuten aan te bevelen. Een korte wandeling in de late avond kan eveneens helpen. De kwaliteit van de slaap bepaalt de kwaliteit van de dag.