Er zijn heel wat mensen die in de supermarkt blindelings hun kar vullen met allerlei voedingsproducten en zich hooguit laten leiden of misleiden door de prijs en de povere informatie op het etiket. Daarnaast zijn er steeds meer mensen die bewust omgaan met voeding en kritische vragen stellen over alles wat zo maar wordt aangeboden. Vanuit deze achtergrond wordt er steeds meer aandacht besteed aan het gebruik van vers sap uit fruit of groenten. Er zijn heel wat voordelen aan vers sap. Op de eerste plaats is sap vloeibaar voedsel zonder enige weerstand, is uiterst licht verteerbaar en kost daardoor nauwelijks energie. Daarnaast is het sap door haar concentratie extra rijk aan vitaminen, mineralen en bioactieve substanties, dit zijn genezende stoffen. Sap is arm aan natrium (zout) en rijk aan kalium en zorgt voor een goede waterhuishouding en heeft een bloeddrukregulerende werking. Haar reinigende werking is van grote waarde en zorgt voor een goed zuur-base evenwicht. Bovendien zijn sappen met hun pure smaken en heerlijk mondgevoel een ware sensatie. Sap is rauw en ongeschonden voedsel en bevat een grote levenskracht die door het persen vrijkomt.
Er wordt soms de opmerking gemaakt dat sap geen voedingsvezels meer bevat. Dat klopt, maar door de vloeibare vorm zijn er geen vezels nodig omdat het sap door de maag heen naar de darmen vloeit. Een andere opmerking is dat er bij het persen vaste bestanddelen verloren gaan omdat er bij het persen een scheiding ontstaat tussen het water en vaste stoffen. Er is inderdaad een beperkt verlies aan nutriënten, maar het voordeel is dat er veel inhoudsstoffen worden overgedragen op het water waardoor de vertering bijzonder goed verloopt. Bovendien krijgen we een hoge concentratie aan kostbare stoffen. Niemand haalt het in zijn hoofd om drie sinaasappels na elkaar op te eten, terwijl in geperste vorm dit helemaal geen probleem is. Het eten van vers fruit en rauwe groenten is de meest natuurlijke vorm van voedsel en blijft centraal staan. Sap is een nuttige aanvulling en is een bereidingstechniek waarbij het accent ligt op een verhoogde concentratie van de nutriënten, waarbij nauwelijks sprake is van vertering terwijl de absorptie optimaal verloopt. We steken de natuur een handje toe.
In de handel zijn er allerlei persen verkrijgbaar, in alle maten, vormen, kleuren en prijzen. Van een goede pers verlangt men aan de ene kant een hoog rendement, dit wil zeggen dat er zoveel mogelijk wordt uitgeperst en aan de andere kant dat het hele proces van persing traag verloopt zodat de mogelijke beschadiging aan de nutriënten minimaal is. Hoewel sap op de eerste plaats therapeutisch is bedoeld, blijft het raadzaam om regelmatig een glaasje sap te drinken. De voorkeur gaat meestal uit naar vruchtensap omdat dit zoeter en voedzamer is in tegenstelling tot groentesap waarvan de smaak veel krachtiger is. Vruchtensap is rijk aan natuurlijke suikers terwijl groentesap minder suiker bevat en anders van smaak is. Soms is de smaak door zijn hoge concentratie moeilijk te genieten en wordt tomatensap als smaakverbeteraar toegevoegd of bronwater om de smaak te verzachten. Anderzijds bieden groentesappen veel therapeutische mogelijkheden. Pers nooit fruit en groenten samen, maar gebruik beide sappen altijd gescheiden. Fruit en groenten hebben een totaal andere samenstelling en verteren op een andere wijze.
Veel mensen vragen zich af waarom het zo belangrijk is om vers geperst sap te drinken terwijl in de supermarkt een groot aanbod aan sap verkrijgbaar is. Het industrieel sap dat overal te koop wordt aangeboden is gemaakt uit concentraat, dat staat op de verpakking vermeld. Eerst maakt men van de vruchten een siroop door het water er uit te laten verdampen door toevoeging van warmte. In de vruchtensappenfabriek wordt deze siroop aangelengd met water en eventueel met industriesuiker, zoetstoffen, synthetische vitaminen, smaakstoffen en conserveringsstoffen. Dit staat meestal op de verpakking vermeld. Er bestaan sappen waar niets aan toegevoegd is en toch zijn deze sappen niet vergelijkbaar met vers geperst sap. Ze zijn zodanig bewerkt en gefilterd dat zij geen bezinksel hebben en een constante gelijke kleur en smaak hebben, terwijl ze een relatieve bewaartijd hebben. Er is vers geperst sinaasappelsap in de handel verkrijgbaar dat in een speciale verpakking gedurende drie à vier weken vers blijft en in de horeca wordt gebruikt. In de natuurvoedingswinkel vindt men een betere kwaliteit van sap dat niet uit concentraat is bereid, geen additieven bevat en herkenbaar is aan een natuurlijk bezinksel. Controleer bij aankoop goed wat op de verpakking vermeld staat.
Bij vers geperst sap wordt er niets toegevoegd en is het water een deel van de vrucht dat via de fijne worteltjes van de fruitboom in de vrucht is gekomen. Het water is drager van kostbare stoffen zoals natuurlijke suikers, vitaminen, mineralen, spoorelementen en vele andere stoffen. Dat is totaal anders dan water dat uit de kraan vloeit en aan het concentraat wordt toegevoegd bij industrieel bereide sappen. Op de verpakking staat een vervaldatum, maar men weet nooit hoe oud het sap al is. Bij vers sap speelt de levenskracht van de vrucht een grote rol. Het persen vervangt het snij- en maalproces met de tanden. Vruchten en jonge groenten zijn rijk aan lichtenergie in de vorm van biofotonen. Zij zorgen dat de inhoudsstoffen energetisch geladen zijn en daardoor beter verteren en optimaal omgezet worden tijdens de stofwisseling. Dat is doorslaggevend voor de kwaliteit van ons voedsel. Zowel de voedingsdeskundige als de consument denken te veel in stoffen en niet in voedingsmiddelen. Een voedingsmiddel is een organisch of levend geheel dat door het lichaam wordt opgenomen en zijn inhoudsstoffen ongeschonden vrij geeft. Persen is een beperkte ingreep die weinig of geen beschadiging aanbrengt.
Richtlijnen voor het persen
· Geef als het kan de voorkeur aan biologische kwaliteit omdat de ingrediënten van betere kwaliteit zijn. Ze zijn rijker aan smaakstoffen en hebben een beter aroma.
· Was het voedingsmiddel altijd, ook al is het van biologische kwaliteit. Er zitten stofdeeltjes, vingerafdrukken en andere ongewenste substanties op.
· Kies altijd rijpe vruchten, verwijder plekjes en beschadigde delen, want hoe gaver de vruchten, des te beter het sap.
· Jonge groenten zijn sappiger, smakelijker en bevatten meer water. Ze stralen vitaliteit uit en zijn van betere kwaliteit. Oudere groenten zijn vaak uitgedroogd.
· Sinaasappels en grapefruits worden altijd geschild. De witte velletjes mogen mee geperst worden want ze zijn rijk aan bioflavonen en vitamine C.
· De meeste tropische vruchten worden geschild zoals kiwi, papaja, mango enz. Sommige, zoals citroen, limoen enz. kunnen met de schil geperst worden.
· Bij groenten worden alleen de eetbare delen van de plant geperst. Bij steenvruchten worden de pitten verwijderd. Kleine pitjes worden niet verwijderd.
· Afhankelijk van de pers worden de voedingsmiddelen in plakjes gesneden zodat het persen vlot en efficiënt verloopt.
· Pers alleen voedingsmiddelen die rijk aan water zijn. Banaan of avocado laten zich moeilijk persen, ze lenen zich beter om te mixen om er een vruchtenmoes van te maken.
Toepassingsmogelijkheden
Door de hoge concentratie aan kostbare stoffen worden sappen langzaam opgedronken, slok voor slok zodat het verteringsstelsel de kans krijgt dit te verwerken. Veel mensen hebben de goede gewoonte om iedere ochtend een glas sap te drinken voor het ontbijt of vervangen het ontbijt door een glas sap. Anderen doen dat bij een andere maaltijd of ’s avond voor de tv. Er zijn mensen die jaar in, jaar uit hetzelfde sap gebruiken terwijl afwisseling is aan te bevelen. Eén of twee glazen sap per dag is een goede ondersteuning, een verrijking aan vitaminen, mineralen en andere kostbare stoffen, zorgt voor een extra reiniging van het lichaam, een betere waterhuishouding en voorkomt verzuring.
Vers geperst sap wordt vaak gebruikt als reinigingskuur, vooral in het voorjaar om de lentemoeheid te verdrijven. Voor sommige mensen volstaat het om gedurende een of twee weken minder te eten en meer sap te drinken. Sap zorgt voor een extra uitscheiding van opgehoopte gifstoffen. Soms is een echte sapkuur nodig om een voldoende reinigend effect te bereiken. Meestal doet men dit onder begeleiding van een therapeut of consulent. In dat geval wordt gedurende 5 à 7 dagen niets gegeten en gebruikt men uitsluitend sap, maximaal 1 liter sap per dag, meestal in combinatie met een reinigende kruidenthee op basis van brandnetelkruid, berkenblad, vlierbloesem, lindebloesem en/of venkelzaad. Een sapkuur is geen vastenkuur omdat sap vloeibaar voedsel, nutriënten en calorieën levert terwijl tijdens het vasten geen voedsel wordt gebruikt.
Sappen worden vaak therapeutisch gebruikt. Meestal gebruikt men dan samengestelde sappen, dat wil zeggen dat meerdere vruchten of groenten worden samengeperst om het werkingsspectrum te vergroten. Dit is vergelijkbaar met het samenstellen van een kruidenthee. Hoewel we hier op therapeutisch vlak verzeild zijn geraakt waarbij altijd rekening wordt gehouden met de individuele behoefte van de patiënt, is het mogelijk enkele algemene toepassingen voor te stellen.
Ziekte van Lyme
· Handje vol spinazie
· Handje vol peterselie
· 2 tomaten
· ½ rode paprika
Bloeddrukverlagend sap
· 1 tomaat
· 1 komkommer
· 2 stengels bleekselderij
Vochtafdrijvend sap
· 1 sinaasappel
· 1 tros witte druiven
· 2 kopjes watermeloen
Sap bij osteoporose of calcium tekort
· 3 bladeren van boerenkool
· Handjevol peterselie
· 4 à 5 worteltjes zonder loof
· 1 tomaat
Versterking van de immuniteit
· 2 schijven ananas zonder schil
· 1 mango zonder pit
· 1 tros witte druiven