Een nieuw rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) bevestigt dat de vegetariers gelijk hebben: vlees is ongezond en kankerverwekkend. Daarin staat onomstotelijk dat bewerkt vlees darmkanker kan veroorzaken en rood vlees waarschijnlijk ook. Het is vooral het bewerkte vlees zoals worst, gehakt, hamburgers en vleeswaren (charcuterie) die het risico verhogen, zelfs zo ernstig dat het gelijk wordt gesteld aan nicotine en asbest. Dit is logisch omdat bewerkt voedsel (voedingsproducten) niet vers is en bijna altijd veel voedingsadditieven bevat. Het rapport steunt op 800 internationale studies. In feite bevestigt de WHO wat onderzoekers al decennia weten. Waarom komt men er nu pas zo uitdrukkelijk mee in de media? Het aantal gevallen van darmkanker is de laatste jaren onrustwekkend gestegen. In Nederlandstalig België (6 miljoen inwoners) komen er per dag 13 nieuwe gevallen bij en is daarmee een van de meest voorkomende tumoren. Wie iedere dag 50 gram bewerkt vlees eet, verhoogt volgens de onderzoekers het risico op kanker met 18%. Dr. Eric Van Cutsem, gastro-enteroloog (UZ. Leuven) is ervan overtuigd dat door te stoppen met roken en minder vlees te eten kanker kan worden teruggedrongen.
In welke mate de consument door deze waarschuwing zijn eetgedrag gaat veranderen, weet men niet. De laatste twee decennia is er rond vlees een soort bewustzijn ontstaan zowel wat de gezondheid betreft als de ecologie. Het is al lang niet meer het noodzakelijk voedingsmiddel. Er wordt minder vlees geconsumeerd dan dertig jaar geleden. Het aantal vegetariërs is sterk toegenomen, niet-vegetariërs hebben het vleesgebruik sterk gereduceerd. Tijdens de voorbije vastentijd hebben meer dan 50.000 mensen deelgenomen aan een actie om 42 dagen geen vlees te eten. Nu vlees op de lijst staat van de kankerverwekkende producten en even gevaarlijk is als het roken van sigaretten, is het logisch dat er bij de slager, in de supermarkt of op de verpakking van vleeswaren dezelfde waarschuwing moet komen als op een pakje sigaretten. In de varkenskwekerij en veehouderij is er veel aan het veranderen. Vele bedrijven sluiten hun deuren. Er is een tijd geweest dat er in de meeste landen van de EU meer varkens dan inwoners waren. Dieren met antibiotica en industrieel voeder vetmesten in een minimum van tijd in een dieronvriendelijke omgeving, is onverantwoord. Het zijn zieke dieren die vlees leveren van slechte kwaliteit.
Rood of wit vlees!
Rood vlees is afkomstig van runderen, varkens, schapen, geit, ree, hert, paarden enz. Wit vlees is afkomstig van gevogelte en pluimvee zoals kip, kalkoen, kwartels, fazant maar ook kalfsvlees en konijn. Het verschil tussen rood en wit vlees ligt aan de hoeveelheid heemijzer en myoglobine (zuurstofbindend eiwit). Bij overmatig gebruik van rood vlees krijgt men te veel heemijzer binnen en deze stof ligt aan de basis van de vorming van kankercellen. De aanwezigheid van het eiwit myoglobine zou eveneens het risico op kanker verhogen. Terwijl de WHO het verband legt tussen rood vlees en darmkanker zijn er onderzoekers die van mening zijn dat vlees het risico verhoogt op borstkanker, leverkanker, longkanker en slokdarmkanker. Overschakelen op wit vlees is geen oplossing omdat vlees nog heel wat meer nadelen kent. Vlees bevat cholesterol, verzadigde vetten, bevat geen ruwe vezels en veroorzaakt gemakkelijk darmverstopping. Door de aanwezigheid van rottingsbacteriën wordt de darmflora aangetast en dat zorgt voor een te trage darmwerking. Alle voedingsstoffen die in wit of rood vlees aanwezig zijn, vinden we evenzeer in plantaardig voedsel met uitzondering van de vitamine B12, die enkel in dierlijk voedsel voorkomt. B12 wordt in een gezonde darm zelf aangemaakt en komt evenzeer voor in melk, melkproducten en eieren. Er is geen enkele reden om vlees te eten om gezond te zijn.
Vleesvervangers
Dit WHO-rapport zal ongetwijfeld invloed hebben op het economisch leven en op het verstrekken van voedingsadviezen. Er gaat zeker een verschuiving komen van rood naar wit vlees, maar dat lost het probleem niet op. Iedere vorm van vlees belast het darmstelsel en verhoogt het risico op kanker en andere ziekten. We moeten er vanuit gaan dat we als mens een verteringsstelsel hebben dat niet gemaakt is om vlees te eten. Als we een vergelijking maken met het verteringsstelsel van een carnivoor (vleeseter), merken we meteen het onderscheid. Een carnivoor (kat of hond) kan zijn gebit maar in één richting bewegen terwijl wij het zowel horizontaal als vertikaal bewegen. In tegenstelling tot de carnivoor beschikken we over een redelijk lang en ingewikkeld darmstelsel terwijl een carnivoor over een kort en glad darmstelsel beschikt en een snel werkende lever. De darminhoud (feces) die door de niet opgenomen vleesresten wordt gevormd, is rijk aan rottingsbacteriën en moet daarom het lichaam snel verlaten. Bij de mens kan dat niet en blijft alles te lang in het darmstelsel achter. De gevormde gifstoffen worden via het bloed door heel het lichaam verspreid.
We zijn geen vleeseters, hebben geen vlees nodig en hebben geen behoefte aan vleesvervangers zoals kunstvlees, namaakvlees, namaak hamburgers, worst enz. We moeten af van het foutieve idee dat we vlees nodig hebben en dat op het bord of op de boterham iets moet zijn dat ons aan vlees doet denken. Dat is een totaal verkeerde voorstelling die helaas bij veel vegetariërs nog altijd aanwezig is. De meeste vleesvervangers zijn gemaakt op basis van soja, het meest geïndustrialiseerd voedingsproduct. Leer eten zonder vlees en zonder vleesvervangers. Geef de voorkeur aan verse voedingsmiddelen en beperk het gebruik van voedingsproducten. Door geen vlees of vis te eten, komen veel meer ingrediënten aan bod en krijgt voeding een heel andere inhoud.
Overgangsfase
Hoe krachtig de waarschuwing van het WHO ook mag zijn, er gaan nu al allerlei speculaties en adviezen rond hoe men toch gezond en met minder risico vlees kan eten. De voedingsindustrie zal met agressieve reclameboodschappen de kracht van het rapport proberen te ondermijnen. Iedereen kent wel in zijn omgeving grote vleeseters die stokoud zijn geworden en nooit kanker hebben gekregen. Kanker is een ingewikkelde ziekte waarbij zoveel factoren betrokken zijn. Vooral individuele factoren spelen een grote rol. Wie zich gezond voedt en dat betekent geen of weinig vlees eet, heeft geen garantie nooit kanker te krijgen. Als de ziekte echter toeslaat, hebben deze mensen een grotere kans de ziekte te overwinnen. Een gezonde voeding en een natuurlijke levenswijze is een goede preventie tegen kanker, daar is iedere kankerspecialist het mee eens. Dit rapport gaat zijn invloed hebben, mensen gaan minder vlees eten, worden kieskeurig en evolueren langzaam naar een betere voeding. Wie minder vlees eet verkleint zijn ecologische voetafdruk en vermindert het dierenleed.