Er heerst een algemene en optimistische indruk dat er tegenwoordig in de land- en tuinbouw minder pesticiden worden gebruikt. De belangstelling voor biologische kwaliteit neemt in heel Europa toe. Het massaal gebruik van pesticiden zoals in de vorige eeuw lijkt definitief voorbij, dat dachten we toch.
Er is helaas een nieuwe generatie pesticiden die misschien minder massaal wordt gebruikt, maar die een veel ernstiger bedreiging voor het milieu betekent en de voedselvoorziening wereldwijd in het gedrang brengt. Er is behoefte aan dringende en doorslaggevende maatregelen. Er zijn al 800 wetenschappelijke studies verschenen die het gebruik van de jongste generatie pesticiden, op basis van neonicotinoïdes, aan banden willen leggen. Neonicotinoïdes zijn chemische bestanddelen die afgeleid zijn van nicotine en behoren tot de groep van de neurotoxines. Ze tasten het zenuwstelsel van insecten, wormen en vogels aan die er uiteindelijk aan sterven. Deze pesticiden werken systemisch, dat wil zeggen dat ze op de hele plant inwerken en insecten doden die ervan eten. Bij bijen zorgen neonicotinoïdes ervoor dat ze minder goed navigeren en veel vatbaarder worden voor ziektes. Aardwormen verliezen hun vermogen om tunneltjes in de aarde te graven. Juist via deze tunneltjes wordt de bodem luchtig en van zuurstof voorzien.
Deze pesticiden worden gebruikt om zaden te behandelen en breken erg langzaam af, waardoor het gif zich door de jaren heen opstapelt. Onderzoekers gaan ervan uit dat 90% van het product in de bodem terecht komt. Doordat de boer jaar na jaar deze pesticiden gebruikt, verzadigt de bodem zich met ernstige giftige stoffen die erg langzaam afbreken. Ze worden vaak preventief gebruikt, zonder enige aanwijzing dat er een bedreiging voor de oogst aanwezig is. Producenten van pesticiden hebben er alle belang bij dat hun producten zoveel mogelijk worden gebruikt. De jaarlijkse omzet van systemische pesticiden bedraagt ongeveer 2 miljard euro’s. In het verleden werd het gebruik van sproeimiddelen systematisch opgedreven door op de angst van de boeren in te spelen terwijl het niet altijd nodig was. Deze vertrouwde tactiek, die enkel uit economisch belang is ingegeven, wordt gewetenloos voortgezet. De gevolgen zijn catastrofaal, niet alleen voor bijen en aardwormen, maar ook voor vlinders, amfibieën en insectenetende vogels. De populatie van de spreeuw en de boerenzwaluw lijdt er aanzienlijk onder.
Natuurpunt, de grootste natuurbeschermingsorganisatie in België vreest voor een aantasting van de biodiversiteit.
Het grote probleem is dat door de aantasting van de bijen, hommels en andere bestuivers de voedselvoorziening in het gedrang komt. Op korte termijn kan de boer en de tuinder zijn oogst redden, maar op langere termijn wordt de hele voedingsvoorziening ernstig in het gedrang gebracht. Zonder bestuiving worden planten niet bevrucht en blijft de oogst uit. Het is verontrustend dat de pesticiden niet alleen op de behandelde oppervlaktes komen, maar ook daar buiten. De neonicitinoïdes spoelen uit en komen terecht in het oppervlaktewater en de kustwateren. Het verdwijnen van de insectensoorten leidt tot een afname van het aantal vogels omdat die er zich mee voeden. Vogels kunnen sterven doordat ze behandelde zaden op het veld oppikken. Het hele ecosysteem komt in het gedrang en dat heeft een negatieve invloed op de voedselvoorziening. Wetenschappers gaan er vanuit dat deze nieuwe generatie pesticiden 5.000 tot 10.000 keer schadelijker zijn dan de pesticiden die in het verleden uit de handel zijn genomen omdat ze te gevaarlijk waren. Men komt tot de vaststelling dat niet alleen de pesticiden gevaarlijk zijn, maar ook hun afbraakstoffen. Er is enkel de acute giftigheid van deze pesticiden voor bepaalde soorten planten vastgesteld en is nog niets geweten over het cocktail-effect, het gebruik van verschillende soorten pesticiden op een bepaald veld. We staan hier voor een hemelsgroot probleem.
Al meer dan tien jaar is dit gevaar bekend. De Europese Unie heeft drie pesticiden voor bepaalde gewassen verboden. Wetenschappers beweren dat de concrete kennis waarover ze nu beschikken, slechts het topje van de ijsberg is. De gevolgen op langere termijn zijn nog veel dramatischer. Het ontbreekt bij politici en de Europese instellingen aan moed om drastische maatregelen te treffen en daar profiteren de producenten van pesticiden van. Of er al dan niet een verband is tussen het massaal gebruik van deze nieuwe generatie pesticiden en het toenemen van kanker, dementie, ADHD, autisme en andere moderne kwalen is nog weinig geweten. Het is vreselijk dat men omwille van economische belangen de hele planeet vervuilt en om zeep helpt voor vele generaties. Milieubescherming begint op uw bord.
Wilt u meer weten over gezonde voeding, een open cursus of een opleiding volgen, surf dan naar www.europeseacademie.be. Bent u op zoek naar therapeutische hulp, surf dan naar www.natuurgeneeskundigen.be