De consument wordt steeds kritischer tegenover de voedingsindustrie. In de media verschijnen er regelmatig berichten over schadelijk stoffen in voedingsproducten zoals fipronil in eieren of voedingsproducten waarin eieren zijn verwerkt. Volgens de Overheid is er niets aan de hand en is alles veilig, maar wie gelooft dat. Het is een aaneenschakeling van voedingscrises. Ofwel breekt er een ziekte uit bij de landbouwdieren, in de gewassen of wordt er ergens geknoeid. Het aanbod aan voedsel is nog nooit zo groot geweest en de diversiteit kent geen grenzen. In enkele decennia tijd is er een compleet nieuwe voedingscultuur ontstaan. De hightech-voeding lijkt fascinerend en biedt een ruim aanbod aan van snel te bereiden voedsel tot kant-en-klare gerechten. Toch stellen bewuste consumenten, maar ook artsen, onderzoekers, gezondheidswerkers en vele anderen zich de vraag: wat heeft het huidig voedingsaanbod nog met echte voeding te maken? Is men niet te ver afgeweken van de essentie? Voeding is geïndustrialiseerd en gecommercialiseerd geworden en maakt de mens steeds meer afhankelijk van de supermarkt. Het ontbreken van echt en puur voedsel met heerlijke natuurlijke smaken en aroma’s heeft de bewuste consument terug bij de boer gebracht.
Terug naar de boer
Steeds meer consumenten kunnen zich niet verzoenen met het nutteloos dierenleed in de megastallen, noch met de chemische landbouw met zijn kunstmeststof, pesticiden, mestoverschotten en milieuvervuiling. Er worden talrijke burgerinitiatieven genomen om terug te keren naar kleinschalige initiatieven, waar voedsel nog echt voedsel is en waar de bewerking nog op een ambachtelijke wijze gebeurt. Terug naar de boer in eigen streek is een merkwaardig Europees initiatief dat bekend staat als ‘Boeren&Buren’. Steeds meer boeren lopen verloren in de grootschaligheid die hun wordt opgedrongen. Ze worden gedwongen zwaar te investeren om steeds meer te produceren om er financieel nog iets aan over te houden. Veel boeren gaan over kop of stoppen ermee. Ze worden meteen overgenomen in een groter geheel. Er zijn steeds minder boeren terwijl de productie stijgt. Er zijn boeren die het liever kleinschalig en beheersbaar houden en zij hebben een stille samenwerking gevonden met de consument, de buren. Er is een directe en korte afstand tussen boer en consument tot stand gekomen waarbij eerlijke prijzen worden gehandhaafd. Zowel de boeren als buren zijn tevreden.
Verhoogde kwaliteit
De boer teelt zijn gewassen met liefde en zorg en houdt rekening met de seizoenen en de streekgebondenheid. Kleinschaligheid verhoogt de kwaliteit omdat er een betere controle is door directe opvolging. De boer levert voedingsmiddelen die na de oogst direct aan de klant worden geleverd of ambachtelijk bereide voedingsproducten zodat men weet wat men eet. Voedingsmiddelen zijn vers en rijk aan levenskracht en dat is men in de moderne voedingsleer vergeten. Daar wordt alles in stoffen (nutriënten) uitgedrukt: eiwitten, vetten, koolhydraten, vitaminen en mineralen omdat men die gegevens op de verpakking terugvindt en voor een vals gevoel van veiligheid zorgt. De mens eet geen stoffen, maar voedingsmiddelen die in hun ongereptheid deze belangrijke stoffen leveren en dat is een ander uitgangspunt. Bij een grootschalige productie zijn voedingsadditieven (E-nummers) noodzakelijk om massabereidingen mogelijk te maken, om de houdbaarheid te verlengen en de bruikbaarheid van de voedingsproducten aantrekkelijk te houden. De duur van de lange transporten, de tijd dat voedingsmiddelen liggen opgeslagen en het lange distributiekanaal moeten volgen zijn aanslagen op de kwaliteit. Kopen bij de boer betekent versheid in de keuken halen. De voedingsproducten die de boer verkoopt zijn ambachtelijk bereid en bevatten alleen gezonde ingrediënten en natuurlijke hulpmiddelen. Geen gemodificeerd zetmeel als vulstof om de prijs te drukken. Een ambachtelijk product bevat ingrediënten die vers verwerkt worden.
Missie en Waarden
Als consument is men vooral begaan met de gezondheid. Vanuit dit gezondheids-bewustzijn kiezen steeds meer mensen voor kleinschalige boeren en ambachtelijke bereidingen, maar er zit veel meer achter dergelijk initiatieven. De consument en de boer groeien naar elkaar toe en verwezenlijken een sociale, economische en filosofische transitie. Samenwerken zorgt voor een collectieve dynamiek waarbij fundamentele hefbomen zorgen voor economische en sociale veranderingen en een concrete bijdrage leveren aan de deeleconomie. De wisselwerking tussen producent en consument gebeurt op een transparante wijze wat het vertrouwen versterkt. Terwijl de moderne landbouw en veeteelt tot de grootste vervuilers worden gerekend, dienen juist deze kleinschalige boeren de ecologie en verkleinen ze de ecologische voetafdruk. Men spreekt over een snelgroeiende samenleving, maar in feite gaat het om een op holgeslagen samenleving. Politici en wereldleiders zoeken naar oplossingen, maar deze zijn alleen te vinden in de vele kleinschalige burgerinitiatieven. Democratie groeit van onderuit en kan niet van bovenuit opgelegd worden. Boeren&Buren is een goed voorbeeld hoe we vanuit creativiteit uit de complexiteit van de voedingsindustrie en de samenleving kunnen geraken.
Micro-ondernemingen
Het concept komt uit Frankrijk, maar is snel overgewaaid naar België, Spanje, Groot- Brittannië, Duitsland en nu ook naar Nederland. Het is een sociaal ondernemingsschap met de spitsvondigheid van de digitale innovatie. Een boer kan niet alles leveren, maar door uitwisseling vullen ze elkaar aan zodat men toch aan alles kan geraken. Er is een rijk aanbod aan fruit en groenten, keukenkruiden, gezonde sappen, diverse soorten paddenstoelen, granen en peulvruchten, brood, melkproducten, ambachtelijke kazen enz. U vindt er alles wat u nodig hebt om gezond te blijven. Online bestellen kan, want de boeren gaan met hun tijd mee.
Boeren&Buren is een merkwaardig initiatief waar we helemaal achterstaan en met plezier aan onze 45.000 lezers voorstellen. Onze samenleving verkeert in een diepe crisis, maar zoveel nieuwe initiatieven doen ons in een betere toekomst geloven. Zij tonen aan dat het anders kan. Windmolens en zonnepanelen zorgen voor hernieuwbare energie, straks zullen er alleen nog elektrische auto’s rijden en voedsel halen wij zoveel mogelijk bij de boer in plaats vanuit de supermarkt.
Voor meer informatie:
www.boerenenburen.be
www.boerenenburen.nl