Onderzoekers van de Amerikaanse John Hopkins Universiteit hebben onlangs, op basis van een eigen onderzoek, een vreemde uitspraak gedaan door te zeggen dat kanker gewoon brute pech is. Zij gaan er vanuit dat de snelheid van de celgroei van het weefsel de belangrijkste oorzaak is. Zelfs oncologen en hulpverleners uit de reguliere en complementaire zorg wisten niet wat ze hoorden. Hierdoor wordt de indruk gewekt dat voeding en levensstijl weinig invloed hebben op het ontstaan van kanker. Uiteraard heeft iedereen die kanker krijgt brute pech. Niemand heeft de absolute zekerheid nooit kanker te krijgen. Kanker komt ook voor bij mensen die hun gezondheid goed verzorgen zoals vegetariërs, maar het is wel opvallend dat het aantal veel minder is zoals talrijke studies aantonen. Bovendien hebben deze mensen meer kans om te genezen en zijn ze beter bestand tegen de nevenverschijnselen van de zware behandelingen.
Waarom worden dergelijke verwarrende berichten de wereld ingestuurd? Dat kan uit onwetendheid zijn door zich te fixeren op details, maar het is niet uit te sluiten dat dit gebeurt in opdracht van een of ander belangrijk voedingsconcern. We willen de bedoelingen van deze onderzoekers niet in twijfel trekken of hun beschuldigen want daarvoor hebben we geen bewijzen. Dat er af en toe of regelmatig commerciële boodschappen onder de dekmantel van wetenschappelijk onderzoek worden verspreid, is aan te nemen. De consument is een stuk voorzichtiger geworden. Voedingsproducten waarin veel E-nummers verwerkt zijn, laat men gemakkelijker in de rekken liggen. Producenten vermelden op het etiket vaak niet meer de E-nummers, maar wel de chemische naam want niemand weet wat dat betekent. Wat binnen de muren van de voedingsfabrieken gebeurt, kunnen we ons nauwelijks voorstellen. Het is een feit dat kanker sinds de industrialisatie sterk is toegenomen. Het is een complexe ziekte en er zijn veel factoren die daar invloed op hebben.
Kanker verschilt sterk van elkaar naargelang het type tumor. Zowel genen (erfelijkheid) als omgevingsfactoren (levensstijl) spelen een rol bij het ontstaan van kanker, maar ook de snelheid waarmee weefsel zich deelt. Deze onderzoekers hebben zich gericht op de snelheid van de celdeling en komen tot het besluit dat hoe sneller weefsel deelt, hoe groter het risico is op kanker. Huidcellen delen bijvoorbeeld veel sneller dan hersencellen, daarom is het risico op huidkanker groter dan op een hersentumor, met andere woorden we hebben meer kans huidkanker te krijgen dan een hersentumor. Het is inderdaad juist dat de snelheid van de celdeling niets te maken heeft met erfelijkheid en levensstijl, maar wel met het soort weefsel. Dit onderzoek zegt niets over de oorzaak van een snelle of trage deling. Binnen de groep van huidkanker zijn er ongetwijfeld verschillen. Het ene huidtype is vatbaarder voor zonnebrand wat een verhoogd risico op kanker geeft. Er zijn mensen die enorm veel in de zon lopen en geen huidkanker krijgen en anderen wel. Het dragen van een zonnehoed, de huid afschermen met kleding of goed behandelen van zonnebrandolie biedt bescherming.
Iedereen begrijpt dat de cellen van bepaalde weefsels zich sneller delen en dat het risico op bepaalde kankers daardoor groter is, maar dat heeft niets te maken met het individuele risico. Dit onderzoek zorgt alleen voor verwarring. Dr. Marleen Finoulst, coördinator van ‘Gezondheid & Wetenschap’ zegt: ‘Het gaat hier om een ruw berekend gemiddelde, waarbij alle kankertypes op één hoop gegooid werden. Bij heel wat kankers spelen leefstijlfactoren en erfelijkheid wel een grote rol. Zo is roken nog steeds de belangrijkste oorzaak van longkanker en overdreven zonnen van huidkanker.’ Dit onderzoek heeft voor heel wat verwarring gezorgd omdat men twee aspecten, die weinig met elkaar hebben te maken, door elkaar haalt. De enorme inzet van zowel de reguliere gezondheidszorg als vele andere organisaties wordt hierdoor op de helling gezet. Er wordt de indruk gewekt dat kanker krijgen gewoon brute pech is en dat we zelf niets of bitter weinig kunnen ondernemen om ons daartegen te beschermen.
Meer dan ooit is kankerpreventie belangrijk. Er zijn zoveel factoren die een rol spelen bij het ontstaan van kanker zoals het vervuild milieu, het jachtig leven, het massaal gebruik van industrieel bereide voeding, het eten van vlees afkomstig van opgefokte dieren, het langdurig gebruik van bepaalde chemische medicijnen, het gebruik van voedingsadditieven (E-nummers), het overdreven gebruik van alcoholische dranken dat een verhoogd risico vormt voor keelkanker of strottenhoofdkanker. Men veegt al deze negatieve invloeden niet weg met een studie aan een of andere bekende universiteit over de snelheid van de celdeling bij verschillende weefsels. Er zijn zeker nog kankers waarvan men nauwelijks iets afweet zoals pancreaskanker, die steeds meer voorkomt en zeer moeilijk is te behandelen. In de jaren zestig en zeventig van de voorbije eeuw werd algemeen aangenomen dat kanker een ouderdomsziekte was omdat deze hoofdzakelijk bij ouderen voorkwam. Kanker is een ziekte die zich nu op alle leeftijden kan manifesteren en komt steeds meer voor. De beste preventie tegen kanker is gezonde voeding, voldoende beweging, een positieve instelling, matig zijn met genotsmiddelen en stress zoveel mogelijk vermijden.