- De opwarming van de aarde is een feit. Extreme wateroverlast in België, Nederland, Duitsland en Italië bevestigen dit. Gigantische hagelstenen die autoruiten verbrijzelen in Noord-Italië en bosbranden in Australië, Canada, VS, Griekenland en Turkije zijn niet toevallig. Wetenschappers zeggen dat extreme weerfenomenen door de klimaatopwarming zullen blijven toenemen. Geen paniek, daadkracht hebben we nodig.
Weer en klimaat
We maken een onderscheid tussen het weer en het klimaat. Het klimaat bepaalt het weer en er zijn altijd extreme weersomstandigheden geweest zoals hittegolven, strenge winters, hevige stormen, heftig onweer enz. Nu spreken we van extreme weersfenomenen die door de klimaatopwarming zijn toegenomen en blijven toenemen. We moeten rekening houden met een verdubbeling van deze extreme weerssituaties en volgens sommige wetenschappers is dit een onderschatting. Bij de globale opwarming van de aarde schuift de temperatuurcurve mee op wat zich uit in meer extreme hitte met temperaturen boven de 40°C en veelvuldige en langdurige regendagen. Dit heeft te maken met de toename van de CO2-uitstoot. De wateroverlast, die dramatische vormen begint aan te nemen, is een gevolg van de stijging van de temperatuur op aarde. Als de aarde opwarmt, houdt de atmosfeer grote hoeveelheden water vast waardoor de regen toeneemt. De klimaatopwarming houdt grote gevaren in voor de economie, vandaar dat economen en zakenmensen het probleem niet ontkennen, maar wel relativeren. Zij zijn niet bezorgd voor het milieu, maar wel voor het in standhouden van een milieuvervuilende winstgevende economie. Zonnepanelen, windmolens, elektrische auto’s en het gebruik van zware filters in de industrie om de uitstoot te beperken zijn positieve initiatieven, maar ontoereikend om het milieu te redden.
We weten het al lang
Al in 1844 heeft de Duitse filosoof Feuerbach gewezen op het feit dat fabrieken hun afvalstoffen in rivieren lozen en daardoor de bestaansgrond van de vis ontnemen. Het leven van de vis in nauw verbonden aan het water, zoals het leven van de mens verbonden is aan het milieu. Schone lucht, helder water en gifvrij voedsel behoren tot de basisvoorwaarden van het leven. Al in de jaren vijftig van de vorige eeuw zijn er natuur- en milieuverenigingen opgericht. In 1976 heb ik de Vegetariërsbond gesticht die in 2001 door E.V.A. werd overgenomen. In 1988 werd de Europese Academie opgericht om mensen op te leiden in de natuurlijke gezondheidzorg om via gezonde voeding en natuurlijke levenswijze een positieve bijdrage te leveren aan het milieu. In 1991 verscheen mijn boek ‘Milieu anders bekeken’. Daarin staat te lezen: ‘Nu we beseffen dat we de zelfvernietiging in de hand hebben gewerkt door blindelings te blijven geloven in een niet te stuiten vooruitgang, moet het mogelijk zijn om ons in te spannen voor een betere wereld.’ Samen met velen van mijn generatie hebben we onze stem laten horen en zijn we de boodschap van een schoon milieu ononderbroken blijven herhalen. Pas nu het water en vuur hun vernietigende werking tonen, begint er schoorvoetend iets te bewegen. Helaas te laat en nog te weinig. Laten we het milieu redden vanuit zelfbehoud om er beter van te worden, ziektes te voorkomen en om gezond en gelukkig te zijn.
Wij zijn de vervuilers
Een dreigende vinger uitsteken naar de overheid is gegrond. Er zijn zware beleidsfouten gemaakt en mistoestanden oogluikend in stand gehouden, maar wij zijn de grote vervuilers door een milieuvervuilende levenswijze in stand te houden. Milieuzorg begint immers op het bord. In restaurants en eethuisjes staan al meer vegetarische gerechten op het menu, maar nog te weinig. Vleesgerechten blijven de culinaire wereld overheersen terwijl juist de landbouw en veeteelt de zware vervuilers zijn. Oerwouden werden ontbost om sojavelden aan te leggen voor de veevoederindustrie. De overheid had al langer moeten ingrijpen door te kiezen voor een andere vorm van landbouw, het afbouwen van de veestapel en een andere aanpak van de voedselketen. Het was enkele decennia terug niet zo moeilijk om het milieu te redden vanuit een positieve mentaliteit en op vrijwillige basis. Nu zijn strenge maatregelen dringend nodig en die doen pijn. Politici en de overheid hebben deze kans voorbij laten gaan. Er is dringend behoefte aan een andere mentaliteit en een haalbare boodschap gericht op onze eigen existentie. Wij hebben de natuur nodig, maar de natuur heeft ons niet nodig. De milieuproblematiek lichtzinnig wegwuiven is een vorm van ontkenning. Het sterkste wapen is een positieve mentaliteit die we onszelf kunnen aankweken. Een milieuvriendelijke voeding zonder vlees en vis, zonder soja en sojaproducten zoals vleesvervangers, alles waarin toegevoegde suikers zijn verwerkt, zal men drastisch beperken. Dat geldt ook voor zoetstoffen die nog schadelijker zijn gezien het om chemische stoffen gaat. Ga kritisch om met voedingsproducten waar E-nummers in zitten verwerkt. Uiteraard kunt u van vandaag op morgen uw voeding en levenswijze niet drastisch veranderen, want dit is een groeiproces maar begin ermee.
Een vicieuze cirkel
Door de temperatuurstijging gaat het ijs van de polen smelten en daardoor is er minder weerkaatsing van de zon waardoor de oceanen opwarmen en de temperatuur weer verder stijgt. Een vreselijke vicieuze cirkel. De toename van de CO2-uitstoot zorgt ervoor dat het oppervlaktewater sneller verdampt en waterdamp wordt. Waterdamp is een broeikasgas dat de atmosfeer verder opwarmt, opnieuw een vicieuze cirkel. Daardoor ontdooit de permafrost, de eeuwige bevroren ondergrond in Canada, Siberië en Scandinavië. De permafrost is een reservoir voor methaan dat bij ontdooiing vrijkomt en de temperatuur nog harder doet stijgen. Het zijn deze vicieuze cirkels die we moeten doorbreken. Door een overdreven consumptiegedrag wordt er steeds meer geproduceerd en dus steeds meer vervuild. Wij hoeven niet als wereldvreemde kluizenaars te gaan leven, maar bewuster omgaan met wat we aankopen en verbruiken. Wij horen vaak de dwaze opmerking maken dat het leven geen zin heeft als men zich alles moet ontzeggen. Een onverantwoord consumptiegedrag maakt de mens ziek en leidt tot uitputting, stress, negatieve emoties, gebrek aan mentale weerbaarheid, depressie, kanker, dementie en andere neurologische aandoeningen. Men vernietigt niet alleen het milieu, maar vooral zichzelf. Recent onderzoek toont aan dat in de hersenen van tieners fijnstof werd ontdekt. Sommigen onder hen zullen dat kunnen verwerken, neutraliseren of afvoeren. Bij een aantal zorgt dit echter later voor een verhoogd risico op dementie of andere neurologische aandoeningen.
Doe het voor uzelf
Milieuzorg is geen offers brengen voor het goede doel, het is een egocentrische daad stellen vanuit zelfbehoud. Iedere verbetering, hoe klein ook, is een bijdrage aan een beter milieu. U moet het milieu niet redden, maar uzelf. Niets is zo aangenaam als gezond zijn en genieten van heerlijk voedsel met echte natuurlijke smaken. Het is heerlijk om klachtenvrij door het leven te gaan, geen medicijnen te moeten slikken, stress onder controle kunnen houden en iedere dag genieten alsof het vakantie is. Een gezonde voeding- en levenswijze is milieuvriendelijk, zo eenvoudig is het. Het is echter een utopie om te denken dat de overheid morgen de hele bevolking op een vegetarisch dieet kan zetten. De groep milieubewuste mensen bevestigen dat het wel degelijk kan, maar de groep is helaas te klein om dit gigantisch en vooral hoogdringend probleem op te lossen. In Nederland is de overheid begonnen met boeren op te kopen en hun landbouwgronden in natuurgebieden om te zetten. Er is dringend meer nodig en de tijd van experimenteren is voorbij. Bovendien moet dit probleem mondiaal worden aangepakt want milieuvervuiling kent geen grenzen. Er zijn concrete initiatieven nodig zoals een halvering van de vleesconsumptie. Op de menukaart in de restaurants moeten aantrekkelijke vegetarische en veganistische gerechten meer aandacht krijgen, dat geldt ook voor de kookprogramma’s op tv en de voedingsvoorlichting. Men roept te gemakkelijk de werkgelegenheid in als excuus. In een milieuvriendelijke samenleving is de werkgelegenheid even groot, maar kent andere functies. Plastic wordt al stilaan vervangen door afbreekbare producten, maar nog te kleinschalig. Wij kunnen ontzettend veel veranderen en het sociaaleconomisch systeem zal er niet onder lijden, integendeel, het zal een stuk socialer en eerlijker verlopen. Er is een mentaliteitsverandering nodig die leidt tot de bereidheid om te veranderen en daar werken we zelf aan mee door het goede voorbeeld te geven.