Het woord bacterie roept vaak akelige verhalen op van infectieziekten. De laatste jaren werden mensen getroffen door gevaarlijke en zelfs dodelijke bacteriën, denk maar even aan de vleesetende bacterie. Te lang heeft men in medische kringen bacteriën wit/zwart benaderd terwijl ons lichaam een ecosysteem is met duizenden soorten. Bacteriën spelen een belangrijke rol bij het in standhouden van onze gezondheid. Decennialang werden bacteriën door antibiotica vernietigd met het gevolg dat het bacterieel evenwicht flink werd verstoord en dat heel wat bacteriën resistent zijn geworden. Tegenwoordig denkt men daar anders over en volgt men het principe van de natuurgeneeskunde, namelijk dat het lichaam zichzelf in evenwicht brengt. De arts dient zich niet langer te gedragen als een boer die met pesticiden alles dood spuit, maar wel als een bioboer die op zoek is naar een ecologisch evenwicht. We worden ziek als het bacterieel evenwicht verstoord is en geraken weer gezond als dit hersteld wordt. Een indelen in goede en slecht bacteriën heeft geen zin, ze worden gevaarlijk als het evenwicht verstoord is.
Van kop tot teen zitten we vol bacteriën, hun aantal gaat in de vele miljarden en hun gewicht varieert bij een volwassene tussen 1 à 2,5 kg. Over heel de wereld zijn bacteriologen intensief bezig met het bestuderen ervan. Ze proberen te achterhalen hoe bacteriën zich inzetten in de strijd tegen ziekten. In de natuurgeneeskunde gaan we er vanuit dat het lichaam zichzelf tracht te genezen door zijn eigen evenwicht te zoeken. De zelfgenezende kracht is immers instinctief aanwezig en is gekoppeld aan de levensdrang. Een natuurgeneeskundige behandeling is erop gericht om dit zelfregulerend proces met natuurlijke middelen te stimuleren. Er zijn vier grote groepen bacteriën die ons hele lichaam overheersen. Ze worden aangeduid als Actinobacter, Bacteroidetes, Firmicutes en Proteobacteria. Binnen elke groep zijn er tal van soorten. De bacteriën zitten op uiteenlopende plekken, zowel binnen als buiten het lichaam, afhankelijk van de taken die ze daar verrichten. Ieder mens wordt zonder bacteriën geboren. Via het geboortekanaal van de moeder komt de baby in aanraking met bacteriën en trekt deze aan, ook vanuit zijn directe omgeving. We beperken ons tot vier belangrijke terreinen: de mond, vagina, huid en dikke darm.
Mond
In de mondholte domineert de Firmicutesbacteriën (42%). Op de tanden en kiezen leeft de Streptococcus sanguinis die er voor zorgt dat de tanden niet worden aangetast. Door het veelvuldig gebruik van gekookt voedsel is het bacterieel evenwicht in de mond sterk verstoord en zorgt voor de aantasting van het gebit. Tanden poetsen helpt, maar neemt de oorzaak niet weg. Het beperken van voedingsproducten en drank met toegevoegde suikers helpt echt. Door meer fruit en rauwe groenten te eten herstelt zich het bacterieel evenwicht.
Vagina
De Firmicutesbacteriën (91%) zoals de Lactobacillus acidophius zorgen voor een gunstig zuur milieu waarin schadelijke bacteriën niet kunnen gedijen. Bovendien beschermt de Lactobacillus tegen infecties. Een goede bacteriële vaginale bescherming voorkomt ziekten zoals blaasontsteking en verlaagt het risico op baarmoeder- en baarmoederhalskanker. Zeep en andere alkalische verzorgingsproducten zijn schadelijk voor het zuur milieu. Bij intieme hygiëne zal men uitsluitend gebruikmaken van zure middelen.
Huid
De huid is ons grootste orgaan en biedt bescherming tegen de gevaren uit de buitenwereld. Het zijn de Actinobacteriën (52%) en de Firmicutesbacteriën (25%) die zorgen voor een gezonde huidflora. Het gaat hier om miljarden bacteriën die permanent aanwezig zijn op het huidoppervlak van een gezond persoon. De huidbacteriën beschermen het lichaam onder meer door bij te dragen aan de productie van talg en bacteriocines. Alkalische zeep en crèmes tasten de huidflora aan en zijn niet goed voor het behoud van een gezonde huid. Volgens een onderzoek uit 2007 telt de huid 182 verschillende soorten bacteriën. Door een verkeerde hygiëne wordt de kostbare huidflora vernietigd en wordt het risico op huidaandoeningen vergroot. Huidolie daarentegen voedt de huid en voorkomt uitdroging.
Dikke darm
De dikke darm is een belangrijke plaats voor bacteriën, daar bevindt zich immers de darmflora. Ook hier domineert de Firmicutesbacteriën (55%) samen met de Bacteroidetes (36%). De darmflora werd voor het eerst door de Engelse bacterioloog Dr. Edward Bach bestudeerd in de jaren dertig van de vorige eeuw. Dr. Bach is vooral bekend als grondlegger van de Bach Bloemenremedies. De darmflora heeft als taak de voedselresten die zich in de dikke darm bevinden verder te verteren en er de nodige bruikbare substanties uit te halen. Daardoor verhoogt men het verteringsrendement. Het niet bruikbare wordt onder de vorm van feces afgeverd. De Bacteroidetes thetaiotaomicron heeft als taak complexe koolhydraten (zetmeel) af te breken tot opneembare suikers. Bacteriën werken als afbrekers van plantaardig voedsel en helpen bij het vormen van vitaminen zoals vitaminen van het B-complex en vitamine K. De darmflora heeft nog talrijke andere functies o.a. de opname van mineralen en spoorelementen, het voorkomen van darmverstopping of diarree, de versterking van de immuniteit omdat zich daar de meeste afweercellen bevinden enz. Een goede darmflora voert overtollige cholesterol af en ontlast de lever. De grote vijand van de darmflora is vlees, vis en in mindere mate kaas. Darmkanker komt steeds meer voor en staat ongetwijfeld in verband met een onjuist eetpatroon. Rauwkost en vooral voedsel met veel ballaststoffen zoals ruwe vezels zijn aan te bevelen. Gefermenteerd voedsel zoals natuuryoghurt ondersteunt de darmflora. De yoghurtbacteriën vestigen zich niet in de darm, maar werken als gastarbeiders zodat de darmflora zich sneller kan herstellen.
We moeten niet meer denken in goede en slechte bacteriën, maar ons lichaam zien als een ecosysteem en streven naar evenwichtig. Genezen is niets anders dan de verbroken harmonie herstellen. Dat bereiken we door onze voeding en levenswijze aan te passen en door voorzichtig te zijn met bacterievernietigende producten zoals dierlijk voedsel of industriële huidverzorgingsmiddelen.