De ananas (Ananas comosus) behoort tot de familie van de Bromeliaceae, die duizenden leden telt, vooral bomen maar ook kamerplanten. Er is maar één soort onder deze grote familie, de bekende en geliefde ananas, die een consumptievrucht levert. De ananas wordt over heel de wereld gegeten en in vele tropische landen gekweekt. Oorspronkelijk komt de ananas uit Zuid-Amerika en werd al vrij vroeg gekweekt. De Indianen noemen deze vrucht ‘menure’ of ‘nana’ of ‘anana’. Nana betekent ‘kostelijke vrucht’. De Spaanse en Portugese veroveraars hebben de naam ‘ananas’ gegeven. De Engelsen spreken van ‘pine-apple’ omwille van de vergelijking met een dennenappel.
De ananasplant wordt ongeveer 80 cm hoog en bestaat uit een rozet van lange, smalle bladeren, meestal voorzien van scherpe stekels die het oogsten bemoeilijken. Uit het hart van de plant groeit een houtige bloeistengel waaraan zich honderd en meer bloemetjes vormen. Uit iedere bloem ontstaat een vruchtje, al deze vruchtjes vormen samen één vrucht want de ananas is een schijnvrucht. Iedere schub aan de buitenkant van de vrucht is een overgebleven vruchtbeginsel. Al deze bloemetjes vangen enorm veel licht op want de plant houdt van licht en warmte. De ananas is daardoor bijzonder rijk aan biofotonen of lichteenheden en heeft daardoor een hoge energetische waarde die het verterings- en stofwisselingsstelsel stimuleert.
De ananas is een niet-climacterische vrucht, dit wil zeggen dat ze niet narijpt. Deze vrucht bevat alleen suikers en geen zetmeel. De ananas wordt tegenwoordig nog uitsluitend met het vliegtuig vervoerd waardoor ze meestal rijp verkrijgbaar zijn. Een rijpe ananas smaakt zoet en heeft een heerlijk aroma. Vroeger werd er een onderscheid gemaakt tussen ananassen die met het vliegtuig of de boot werden vervoerd, vandaar ‘vliegananassen’ en ‘bootananassen’.
Een rijpe ananas herkent men aan de bruine punten aan de schubben, aan het kroontje aan de onderzijde geeft het vruchtvlees bij een lichte druk van de vinger mee en aan het heerlijke aroma. Bij een rijpe ananas kan men de kleinste blaadjes van de kroon, die het dichtst bij de vrucht staan, gemakkelijk lostrekken. De kleur van de ananas is afhankelijk van de variëteit. Het bruikbare gewicht van de ananas ligt ongeveer op 50% van het totaalgewicht.
Bromeline
De ananas staat bekend om zijn eiwitsplitsend of proteolytische enzym bromeline. Soortgelijke stoffen komen voor in kiwi’s en papaja’s. Bromeline is een enzym met een breed werkingsspectrum. We vermelden enkele gunstige werkzaamheden. Bromeline heeft een bloedverdunnende werking, reinigt de aders en voorkomt daardoor arteriosclerose, doet hoge bloeddruk dalen wat gunstig is ter voorkoming van een hartinfarct en hersenbloedingen. Bromeline heeft een gunstige werking op de darmen, vernietigt darmparasieten, helpt de eiwitsplitsing bij de vertering van eiwitrijke voedingsmiddelen, voorkomt verzuring en heeft een reinigende werking. Als de ananas voldoende zoet is, kan ze gebruikt worden bij een tekort aan maagzuur. Bij te weinig maagzuur verteert men moeilijk en blijft de maaginhoud te lang onverteerd op de maag liggen. Bromeline heeft een ontstekingsremmende werking die verlichtend werkt bij gewrichtspijnen en sinusitis.
Andere bestanddelen
Ananas is rijk aan natuurlijke suikers en bevat geen zetmeel, wat een voordeel is. De suikers worden direct opgenomen terwijl zetmeel eerst omgezet moet worden tot enkelvoudige suikers. Ananas behoort net zoals de banaan en de druif tot de suikerrijke vruchten. Het suikergehalte varieert van 13 tot 19%. Onrijpe ananassen smaken zuur. Ananas heeft een gunstige natrium/kalium verhouding, dit wil zeggen dat er zeer weinig natrium, maar vrij veel kalium aanwezig is. Kalium heeft een gunstige werking op de waterhuishouding en werkt bloeddrukverlagend. De ananas bevat 20 mg vitamine C per 100 gr wat relatief hoog is.
De ananas wordt vaak geprezen omwille van de aanwezigheid van het mineraal mangaan dat in verband wordt gebracht met de eiwit- en suikerstofwisseling en verwerking van het vet. De ananas levert verder bètacaroteen, dat als antioxidant werkt en vele andere goede eigenschappen bevat. De ananas is een bron van geneeskrachtige stoffen en wordt vaak ingeschakeld als ondersteunende behandeling bij kanker (voedingstherapie). Het onderzoek is nog niet afgerond. Er wordt vooral gewezen naar de bioactieve substanties of fytochemicaliën, dit zijn geneeskrachtige stoffen die ook in kruiden voorkomen. Ze hebben een specifieke genezende werking. De belangrijkste stoffen in de ananas zijn de fenolzuren, flavonoïden en biogene aminen.
Een verse ananas heeft een vochtafdrijvende werking en daarmee een grote invloed op de bloeddruk, oedemen en overgewicht.
Toepassingen
De ananas is een vrucht die zowel in de dagelijkse voeding als in de gastronomie erg gewaardeerd wordt, maar ook om af te slanken. Een monodieet, dit wil zeggen dat men gedurende drie à vijf dagen uitsluitend ananas eet, is doeltreffend. De werking zit voornamelijk in een betere eiwitvertering, verwerking van de vetten en het uitscheiden van het overtollige vocht. Daarom wordt ananassap veel gebruikt bij reinigingskuren.
Bij keelpijn of keelontsteking gorgelt men met ananassap. Het opdrinken van het sap of het eten van verse ananas versterkt de immuniteit en helpt bij alle ontstekingsziekten, maar vooral bij neusverkoudheid, bronchitis, artritis, maag- en darmontsteking. Er zijn mensen die bij het eten van ananas aften in de hun mond krijgen of dat bestaande aften agressief worden. Dat is vermoedelijk een reinigingsreactie omdat het lichaam gifstoffen via de mondslijmvliezen afgeeft. Bij niet zoete ananassen is dat vervelend. De mond kan men spoelen met een kopje kamillethee waarin een eetlepel honing is opgelost. Door de ananas in stukjes te snijden en met slagroom te mengen, neemt men de werking van de zuren weg. Het zuur lost zich immers op in het vet van de slagroom.
Gebruik uitsluitend verse, rijpe ananassen. Ananas uit blik is niet vers, bevat conserveringsmiddellen en is gezoet met industriesuiker. De ananas heeft veel te bieden op het vlak van voeding en gezondheid. Het is een natuurlijk medicijn met een grote genezende werking op vele terreinen. Geniet van deze heerlijke vrucht met zijn vitaliserende werking.
Jan Dries
www.europeseacademie.be
natuur-en-gezondheid.skynetblogs.be