In ruim een kwart van de psychiatrische opnamen is de hoofddiagnose middelenmisbruik, of met andere woorden, door verslaving aan alcohol, geneesmiddelen of illegale drugs. ‘Mensen leggen automatisch de link tussen verslaving en illegale drugs, maar in de psychiatrie ondervinden we dat alcohol een veel groter probleem is’ bevestigt Roger Hamael, clusterverantwoordelijke Verslavingszorg in het Psychiatrisch Ziekenhuis van Ziekeren (St.Truiden). Het is in onze samenleving algemeen aanvaard dat er matig alcoholische drank wordt gebruikt. Volgens sommigen is dat verbonden met onze cultuur. Men spreekt daarom van sociale drinkers, die heel bewust voor de gezelligheid dagelijks of wekelijks alcohol consumeren. De stap tussen een sociale drinker en een verslaafde is snel gezet, beweren alcoholverslaafden die terugblikken op hun eigen probleem. Men overschrijdt gemakkelijk de grens zonder het zelf te beseffen. Er is niets in te brengen tegen het matig gebruik van alcoholische drank, maar er loeren veel gevaren en daar moet de consument zich bewust van zijn. De mens ondergaat de drukte van de moderne prestatiegerichte samenleving. Men grijpt gemakkelijk naar een glas alcohol om zijn zenuwen te onderdrukken, om stress beter aan te kunnen, om angst te verdrijven, beter te kunnen slapen, verdriet of eenzaamheid te verwerken. Alcoholgebruik heeft een grote invloed op het menselijk gedrag. Men durft meer aan, men beseft de draagwijdte van een aantal problemen niet meer, men voelt zich aanvankelijk vrolijker, het leven lijkt rooskleuriger en velen menen een ander mens te zijn. Langzaam aan, zonder het te beseffen, wordt de sociale drinker een verslaafde. Het overgangsproces van het ene stadium naar het andere verloopt onopvallend en ontzettend traag. De omgeving merkt er nauwelijks iets van. Daarbij kan iedereen wel eens te diep in het glas kijken. Dat is de reden waarom de hulpverlening meestal uitblijft of pas op gang komt als het om een ernstige verslaving gaat. Alcoholverslaving is een ziekte die men zelf verwerft. Naast een aantal gedragsveranderingen treedt er de roes op, zoals bij andere vormen van verslaving. Wordt er geen alcohol gebruikt, verdwijnt de roes wat gepaard gaat met vervelende ontwenningsverschijnselen. Daarom grijpt men meteen weer naar de drank, zoals een roker zijn sigaret niet kan missen. Het wordt een vicieuze cirkel die men zonder hulp moeilijk kan doorbreken. De beste preventie is het besef dat ook de sociale drinker reële gevaren loopt. Vooral mensen die zich niet altijd lekker in hun vel voelen, moeten extra voorzichtig zijn. Alcoholische drank hoort bij de gastronomie, bij het sociale leven, bij gezelligheid maar is geen middel om problemen op te lossen, dan loopt men het gevaar een echt probleem te creëren. Een sociale drinker moet vooral een bewuste drinker zijn. 
Alcohol, een groter probleem dan drugs