Acetotherapie is de verzamelnaam van een aantal remedies op basis van organisch of natuurlijk zuur. De naam is afgeleid van het Latijnse woord acetum, dat azijn betekent. Een acetometer is een zuurmeter en acetaat is azijnzuur zout. Het is niet vreemd dat in de acetotherapie de belangrijkste toepassing op basis van azijn is. De geneeskrachtige werking van azijn is al eeuwenlang bekend en geprezen. Naast azijn zijn er ook andere organische zuren die in aanmerking komen zoals melkwei, Molkosan, yoghurt, zuurkool, citroenzuur, komboucha en enkele andere. Wij gaan even dieper in op de therapeutische toepassing van azijn.

 

Acetotherapie hoort thuis in de natuurgeneeskunde.  Hippocrates gebruikte azijn bij het behandelen van wonden en allerlei vormen van infecties, bij oorklachten en huidaandoeningen. Zelfs bij suikerpatiënten bracht hij er verlichting mee. Het gaat hier om een natuurlijk middel waarbij de geneeskracht terug te voeren is tot de grondstof waaruit het middel is bereid. Naar Hippocratische opvattingen geneest alleen de natuur en dat betekent dat de geneeskracht altijd in de grondstof aanwezig moet zijn. Het prepareren tot een middel gaat de geneeskrachtige werking verhogen of de opname ervan vergemakkelijken.

 

Azijn is een zure vloeistof die gemaakt wordt van wijn, cider of van bier zoals in Engeland. In principe kan men van iedere zwak alcoholische drank door middel van een zogenaamde ‘aceto – fermentatie’ azijn maken. Alcohol verbindt zich met zuurstof in de lucht en wordt dan omgezet in azijn en water. Door de aanwezigheid van azijnzuur heeft azijn een karakteristieke zure en wrange smaak met een samentrekkende werking. De aceto – fermentatie vindt plaats door de aanwezigheid van een micro-organisme, de azijnbacil. Deze bacterie komt overal van nature voor in de lucht.

 

Pas in 1878 heeft een microbioloog, Hansen genaamd, het chemische proces van azijnbereiding verklaard. Hij beschreef de drie soorten azijnbacillen.  De micro-organismen verteren de alcohol en scheiden zuurstof af.  Nochtans hoort azijn tot een zeer oud huismiddel dat volgens sommige onderzoekers al tienduizend jaar werd gebruik bij het bewaren van voedingsmiddelen en het behandelen van talrijke klachten. Azijn is het eindproduct van een fermentatieproces dat verdund azijnzuur bevat. Daarnaast komen er een aantal natuurlijke bestanddelen voor afkomstig van de grondstof waaruit de azijn wordt bereid. Appelazijn bevat bijvoorbeeld pectine, betacaroteen, kalium, enzymen en aminozuren afkomstig van de appels waarvan de azijn is gemaakt. Tijdens het gistingsproces worden er complexe proteïne – bouwstenen (aminozuren) gevormd. De geneeskrachtige werking van appelazijn is algemeen gekend. Aan azijn worden vaak de meest wonderbaarlijke eigenschappen toegeschreven. Het onderzoek, dat de acetotherapie is vooraf gegaan, heeft een groot aantal geneeskrachtige eigenschappen bevestigd.

 

De meest gebruikte azijnsoorten zijn: wijnazijn, appelazijn of ciderazijn, bierazijn en Japanse rijstazijn. In Italië kent men de beroemde Balsamico, een azijn van bijzondere samenstelling die vele jaren oud is. Zijn culinaire waarde staat hoog aangeschreven, maar er is onvoldoende onderzoek gebeurd naar de therapeutische mogelijkheden. Vermoedelijk is Balsamico, die vaak 25 jaar oud is, te duur om therapeutisch te gebruiken. Naast deze verschillende soorten azijn, is er ook de kruidenazijn. De bereiding van een kruidenazijn is vrij eenvoudig. Men brengt een bepaalde hoeveelheid gedroogd of vers kruid in een liter azijn en laat dat, afhankelijk van het kruid, twee dagen tot acht weken trekken. Kruidenazijn wordt zowel culinair als therapeutisch gebruikt. De geneeskrachtige werking van het kruid wordt gecombineerd met deze van azijn en heeft daardoor een dubbele werking. Het is niet duidelijk of appelazijn een betere geneeskrachtige werking heeft dan de andere soorten. Appelazijn is erg bekend omdat daar het meeste onderzoek op werd gedaan. Rijstazijn heeft in het Verre Oosten eveneens een goede reputatie, maar is in Europa nauwelijks gekend.

 

 

Azijn en wetenschappelijke onderzoek

 

Het staat vast dat azijn een dodende werking heeft op een pathogeen of ziekteverwekkend stof. Zo is aangetoond dat azijn parasieten sneller vernietigt dan om  het even welk ander middel. Azijn wordt in de natuurgeneeskunde gebruikt tegen infecties. Zwemmers klagen vaak over geïnfecteerde en jeukende oren. Een afdoende preventie is de oren na het zwemmen spoelen met een mengsel van 1 deel azijn op 1 deel bronwater. Een oplossing die het oor nog beter droog maakt, is azijn met dezelfde hoeveelheid alcohol. Dit helpt zowel tegen bacteriën als tegen schimmels.  Azijn is een uitstekend middel om de huid te behandelen. Een azijnkompres herstelt de zuurtegraad van de huid omdat deze overeenstemt met de pH-waarde van de huid.

 

Sommige gynaecologen gebruiken bij het opsporen van baarmoederhalskanker naast het bekende uitstrijkje ook een azijntest. Zij beweren hiermee vroegtijdig te kunnen opsporen welke vrouwen een groter risico lopen op baarmoederhalskanker. De azijntest is eenvoudig, niet duur, niet ingrijpend en veilig voor de patiënt. De juiste samenstelling en toepassingstechnieken zijn ons niet bekend.   

 

Onderzoek toont aan dat appelazijn een goede bron is van borium. Borium is een spoorelement dat betrokken is bij de vorming en het onderhoud van het bot. De kwaliteit van de botvorming is voor een groot deel afhankelijk van de aanwezigheid van borium. Planten die een tekort hebben aan dit spoorelement groeien minder hard, blijven klein en zien er misvormd uit. Een goede vorming van calcium is afhankelijk van de aanwezigheid van borium. Zonder dit spoorelement kan calcium, ook al is het voldoende aanwezig, geen stevige bot vormen of deze in stand houden. Borium uit appelazijn, dat in het lichaam vrijkomt, heeft invloed op de steroïde hormonen. Vervolgens reguleert het de werking en de duur van de activiteit in het organisme. Er is nog niet zoveel geweten over het werkingsmechanisme  tussen borium en calcium. Wel weet men dat er een verband bestaat tussen borium en de hormonen dat van vitaal belang is bij de vorming van de botten. Zo stelt men vast dat bij voldoende aanwezigheid van borium bepaalde steroïde hormonen, zoals oestrogeen en testosteron, enorm stijgen. Ze zijn alle noodzakelijk om de groeicyclus van het bot te vervolmaken. Het verband tussen hormonen, borium en calcium is gekend in de behandeling van osteoporose. Andere spoorelementen die nodig zijn om de botmassa te behouden zijn mangaan, silicium en magnesium. Zij komen in appelazijn in beperkte mate voor zodat ze door een gevarieerde voeding dienen aangevuld te worden. Tijdens de menopauze is een uitgebalanceerd dieet op zijn plaats. Appelazijn kan uiteraard het probleem van osteoporose niet oplossen, maar kan wel een bijdrage leveren.

 

Australisch onderzoek heeft aangetoond dat een beet van een kwal het best met azijn kan worden behandeld. Men ziet het als een essentieel onderdeel van de eerste hulp bij de beet van een kwal. Het College voor Farmacie en aanverwante Gezondheidswetenschappen onderschrijft dit. Deze wetenschappers gaan er vanuit dat als een beet van een kwal niet onmiddellijk wordt behandeld, dit leidt tot misselijkheid, hoofdpijn, koude rillingen of in uitzonderlijke gevallen zelfs kan leiden tot een dodelijke hartstilstand. Zij concluderen dat gif onschadelijk kan gemaakt worden met azijn. Azijn is in de volksgeneeskunde een veel gebruikte en uitstekende remedie tegen allerlei beten en steken. De gevolgen van bijensteken, wespensteken en andere insectenbeten worden verlicht door de pijnlijke plek te laten weken in onverdund azijn. Hoe sneller de azijn wordt aangebracht, hoe beter het resultaat.