Emoties zijn bijzondere gevoelens die de gemoedstoestand doet veranderen en versnellen. Ze ontstaan als reactie op een gebeurtenis, we worden er door overvallen. Emoties zijn altijd lichamelijk gebonden en veroorzaken lichamelijke reacties: het hart gaat sneller kloppen, de ademhaling wordt versneld, we transpireren gemakkelijker en er wordt vaak een traan weggepinkt. Er zijn zowel positieve als negatieve emoties. Soms zetten emoties aan tot reacties. Emoties onderscheiden zich van de gewone gevoelens waarmee we dagelijks geconfronteerd worden. Samenvattend kunnen we stellen dat een emotie een plotselinge reactie van onze hele persoonlijkheid is met fysiologische (lichaam), cognitieve (geest) en gedragsgerelateerde (daden) aspecten. 
Volgens Charles Darwin zijn er zes emoties, Paul Eckman houdt het op zestien maar in de grond zijn het er ontzettend veel. Emoties zijn gekoppeld aan gelaatsuitdrukkingen en lichaamstaal en dat bevestigt meteen dat emoties universeel zijn, ze zijn een wezenlijk deel van het leven en horen tot onze eigen natuur. De belangrijkste emoties, die al door Darwin werden beschreven zijn: bewondering, liefde, haat, verlangen, vreugde en verdriet. Eckman heeft er nog tien aan toegevoegd: amusement, minachting, tevredenheid, verlegenheid, opwinding, trots, voldoening, zintuiglijk plezier en schaamte. Omgaan met emoties verlicht het leven en verhoogt het welzijn en ons vermogen om ons aan onze omgeving aan te passen.
Lang is men er vanuit gegaan dat het opkroppen van emoties ziekten veroorzaakt. Zo bestaan er theorieën dat astma verband houdt met scheidingsangst en kolieken met ingehouden woede, enz. Wat men zeker weet is dat negatieve emoties een ziekte kunnen uitlokken, in standhouden of het genezingsproces beletten. De oorzaak van een ziekte is vrij complex. Het verband tussen emoties en gezondheid is duidelijk aanwezig. We hebben er alle belang bij om een emotioneel evenwicht in het leven te vinden. We bespreken in het kort enkele vormen van emoties.
Woede
Woede is een negatieve emotie die boosheid oproept en wordt uitgelokt door situaties waarin men zich benadeeld voelt, bij immoreel gedrag, bij gebrek aan respect, bij het opzettelijk aanrichten van schade of bij gebrek aan wederkerigheid. Woede veroorzaakt een verhoogde spierspanning, een rode kleur in het gezicht, een versnelde ademhaling, verhoogde bloeddruk en gebalde vuisten.
Vreugde
Vreugde is een positieve emotie die meestal gepaard gaat met een glimlach. Deze positieve emotie kan echter zo intens zijn dat er op zeker moment een traan wordt weg gepinkt. Huilen van vreugde is een bekende uitdrukking. Vreugde wordt vaak in verband gebracht met een goed humeur en het geluksgevoel. Een goed humeur is een gemoedstoestand waar iemand in optimale omstandigheden verkeert. Geluk wordt omschreven als een hoge mate van tevredenheid of een aangename emotionele beleving.
Verdriet
Verdriet is een negatieve emotie ten gevolge van een verlies, dat kan zowel een dierbaar wezen zijn, maar ook een geliefkoosd voorwerp, een status of een doel. Bij verdriet hoort de gelaatsuitdrukking waarbij de wenkbrauwen schuin omlaag worden getrokken en de tranen niet uitblijven. Wenen bij verdriet is een uiting van emotie en geeft een bevrijdend gevoel in tegenstelling tot droge tranen omdat men in het onvermogen verkeert om het verdriet te uiten.
Liefde
Liefde is een emotie die in verband staat met gehechtheid tussen ouder en kind. Er is niet alleen moederliefde maar ook vaderliefde. Deze emotie is belangrijk voor het kind omdat daardoor de toekomstige ontwikkeling is verzekerd. Liefde staat ook in verband met verlangen. Een man verlangt naar een vrouw of omgekeerd, een verlangen dat instinctief is ingegeven en omschreven wordt als voortplantingsdruk. Onbewust gaat de aantrekkingskracht van een vrouw naar een man uit naar een goede genendonor en een goede vader voor haar kinderen. Liefde is een van de meest complexe emoties en kent veel aspecten zoals passie, intimiteit, affectie en betrokkenheid.
Jaloezie
Jaloezie is een negatieve emotie die erg ingewikkeld is en vlug gekoppeld wordt aan andere emoties zoals woede, angst, verdriet en schaamte. Jaloezie is een negatieve emotie die ontstaat bij angst iets of iemand te verliezen, dus bij een bedreiging. Woede ontstaat door frustratie, angst omdat men bang is te verliezen; verdriet omwille van de inbreuk op het zelfvertrouwen en het gevoel van verlatenheid en ten slotte schaamt men zich om jaloers te of de verliezer te zijn. Bij jaloezie speelt rivaliteit een grote rol, niet alleen in de relatie maar ook op professioneel vlak. Vrouwen hebben de neiging om de aandacht van hun man op fysieke gebreken te richten terwijl mannen zich eerder geringschattend uitlaten over het professionele succes van hun tegenstanders. Jaloezie kan ernstige vormen aannemen en veel verwoesting teweegbrengen.
Emoties spelen in het leven van iedere mens een doorslaggevende rol. Wie verzeilt geraakt in negatieve emoties maakt zich diep ongelukkig en remt iedere verdere ontwikkeling af. Omgaan met emoties heeft vooral te maken met persoonlijkheidsvorming en typologie. Ieder mens reageert emotioneel vanuit zijn temperament, vandaar dat zelfkennis van groot belang is.