Na de uitbundige karnaval komt nu de vasten als periode van bezinning. Het is goed om stil te staan bij zoveel actuele problemen die de samenleving onrustig maakt. Het verkleinen van de ecologische voetafdruk is een belangrijk thema om in overweging te nemen. In 2011 riep Alexia Leysen, zelf geen vegetariër, voor het eerst op om samen gedurende de vastenperiode geen vlees en vis te eten. Ondertussen is de DZV (Dagen Zonder Vlees) uitgegroeid tot een burgerinitiatief dat steunt op het enthousiasme waaraan bijna 32.000 Nederlandstalige Belgen deelnemen. Het is de verbondenheid wat mensen mobiliseert. Er zijn heel wat populaire persoonlijkheden uit de media en de sportwereld die dit initiatief steunen. Gelegenheidsvegetariërs zijn geen vegetariërs, wordt vaak gezegd, en toch is dit initiatief zo zinvol. Het vegetarisme krijgt bij het grote publiek de volle aandacht en iedereen ervaart hierdoor de voordelen van een vleesloze voeding. Het vegetarisme is goed voor de gezondheid, het respecteren van de dierenrechten en het verkleinen van de ecologisch voedafdruk. Dit zijn reële voordelen die men niet mag onderschatten.
Over heel de wereld en in alle culturen kent men het gebruik van een vastentijd. Oorspronkelijk had het een economisch doel. Op het einde van de winter geraakte men door de voedingsvoorraad heen terwijl de lente nog niets te bieden had. Om deze periode van schaarste op te vangen, was het nodig om minder te eten en dus te vasten. Door er een religieuze betekenis aan te verbinden, werd deze maatregel beter nageleefd. Vasten is niet alleen het reinigen van het lichaam, maar ook het reinigen van de geest wat zorgt voor een gunstige invloed op de gemoedstoestand. Therapeutisch vasten betekent dat men gedurende twee à drie weken geen voedsel tot zich neemt. Men drinkt alleen water al dan niet aangevuld met kruidenthee. Een vastenkuur vindt plaats in een gespecialiseerd kuurhuis onder de leiding van een arts of therapeut. Op eigen initiatief vasten is onverantwoord. Een sapkuur is geen vastenkuur omdat er dan gebruik wordt gemaakt van vloeibaar voedsel onder de vorm van sappen. Bij een sapkuur gebruikt men maximum 1 liter sap en ongeveer evenveel water en/of kruidenthee. Een sapkuur duurt 5 à 7 dagen. Iedereen die gezond is, dit wil zeggen dat men geen ziekte heeft, kan een sapkuur doen. Het is raadzaam zich te laten begeleiden door een Gezondheidstherapeut (zie www.natuurgeneeskundige.be)
Het is altijd goed om gedurende de vasten zich te bezinnen over gezonde voeding en ons levenswijze. Mensen die de actie GZV volgen en gedurende 40 dagen geen vlees of vis eten, zullen merken dat hun vertering beter verloopt en dat ze zich vitaal en helderder van geest voelen. Tijdens deze vleesloze dagen krijgt u alles binnen wat nodig is want de mens is geen carnivoor en heeft geen vlees nodig. Beginnende vegetariërs maken gemakkelijk de fout het vlees te willen vervangen door vleesvervangers en sojaproducten of ze eten extra grote porties kaas en peulvruchten. Peulvruchten zijn niet zo ideaal. Ze hebben weinig smaak en zien er niet aantrekkelijk uit. Kies voor een gezonde voeding met veel fruit en groenten, matig aangevuld met noten, zaden, pitjes, zachte of harde kazen, yoghurt, kwark, granen en peulvruchten. Melk en melkproducten zijn niet noodzakelijk als u vleesloos leeft, maar kunnen als aanvulling. Een gezonde voeding bestaat uit 80% caloriearm en slechts uit 20% calorierijk voedsel. Enkele jaren geleden heeft men aan de VUB op initiatief van Prof. Dr. Hebbelinck kinderen getest die een gezonde vegetarische voeding gebruikten op basis van fruit en groenten met de nodige aanvulling. Dit onderzoek wees uit dat in het bloed van deze kinderen geen tekorten waren. In vergelijking met vleesetende kinderen scoorden de vegetarische kinderen veel beter in de fysieke testen. De conclusie van de onderzoekers was: minder eten, maar er meer uithalen.
Door overwegend caloriearme voeding te gebruiken, stijgt de efficiëntie van de vertering en verhoogt men de stofwisseling. Kies vooral voor verse, gezonde voedingsmiddelen en beperk het gebruik van voedingsproducten. Ze zijn industrieel verwerkt, bevatten veel voedingsadditieven (E-nummers) en vulstoffen op basis van gemodificeerd zetmeel en zijn verpakt in blik, glas of karton. Ze zijn minstens 5 jaar houdbaar, missen levenskracht en hebben een lage voedingswaarde. De voordelen van een vegetarische voeding zijn door internationale onderzoeken bevestigd. De vertering verloopt beter, de kans op darmverstopping is gering, het risico op hart- en vaatziekten, suikerziekte, kanker en overgewicht wordt wel degelijk verkleind. Het doel van de DZV is de ecologische voetafdruk te verkleinen. Er is al vaak aangetoond dat de vleesindustrie een van de grootste milieuvervuilers is en dan hebben we het niet alleen over mestoverschot, het dierenleed, het gebruik van kunstmeststof, chemische sproeimiddelen, antibiotica en vele andere schadelijke stoffen. Om 1 kg dierlijk eiwit te produceren heeft een dier gemiddeld 7 kg plantaardig eiwit nodig onder de vorm van veevoeder. Dit eiwit is voor menselijke consumptie geschikt of de landbouwgronden kunnen voor nuttige gewassen gebruikt worden.
Waarom mensen na veertig dagen vleesloze voeding toch weer kiezen voor vlees en vis, is moeilijk te begrijpen. Er zijn vermoedelijk twee verklaringen: ofwel hechten ze weinig belang aan gezonde voeding ofwel leggen ze het verband niet tussen vlees en het vreselijk dierenleed. Slachtdieren zijn levende wezen met gevoelens, die net als de mens pijn en angst ondergaan. Ze worden in hokken opgesloten met als enig doel zo snel mogelijk te worden vetgemest om vroegtijdig te sterven. Kalfjes krijgen niet eens de kans om wolwassen te worden. Hun korte leven staat in functie van de consumptie. Wie beseft wat men deze dieren aandoet, krijgt geen vlees over zijn lippen. Men weet blijkbaar niet dat vlees weefsel is van dode dieren, dus letterlijk stukken van lijken waar lijkengif in aanwezig is. Vlees kan alleen geconsumeerd worden als het zodanig bereid is dat iedere herinnering aan het levend dier verdwijnt, vandaar het gebruik van zout, peper en kruiden. Een vegetariër doorprikt deze illusie en neemt een consequente houding aan. Vegetariër is men altijd honderd procent omdat er nooit een reden is om dierenleed te tolereren en zijn gezondheid te belasten. Gelegenheidsvegetariërs bestaan eigenlijk niet, hoewel we toch sympathiseren met al diegenen die het willen proberen via de actie van DZV. We hopen dat tussen deze 32.000 deelnemers er velen zijn die de definitieve weg naar het vegetarisme vinden. De vzw Europese Academie is al 27 jaar een vegetarisch geïnspireerde school.